بەشى مایکرۆبـایـۆلۆجی پزیشکی

فەراهەمکردنى گشت زانیارییەکانی تایبەت بەزانستى بەکتریاى پزیشکى ، زانستى ڤایرۆسەکان ، کەڕووزانى و زانستى بەرگرى لەش، هەڵسوکەوتى زیندەورە وردەکان کە دەبنە هۆى نەخۆشییەکان، شیکارى نەخۆشییەکان و تاقیگەیى، نەخۆشییە گوازراوەکان، هەروەها ئاشناكردن بەچۆنیەتی خۆپاراستن لە نەخۆشییە باوەکان لە وڵات بەتایبەتى و لە جیهان بە گشتى و چۆنیەتی کۆنترۆڵکردنیان. ئامادەکردنى دەرچوان وەکو کادیرێکى لێهاتوو بۆ بڵاوكردنەوەی هۆشیاری تەندروستی لەبارەی چۆنیەتى گواستنەوەى نەخۆشییە درمەکان بەهۆی زیندەوەرە وردەکانەوە .

دوای تەواوكردنی خوێندن، ده‌رچوانی ئه‌م به‌شه‌ بواری جۆراوجۆریان له‌به‌رده‌ست ده‌بێت و دەتوانن كاری تێدا بكه‌ن لەوانە:

تاقیگه‌ی زانكۆكان.
سەنته‌ری تویژینه‌وه‌كان.
كارگه‌كانی خۆراك و ده‌رمان.
پسپۆڕى دستنیشانکردنى زیندەوەرە وردەکان لە تاقیگەکانی نەخۆشخانە و سەنتەرە حكومی و تایبەتەکان.
توێژەرى ئەکادیمى لە گشت بوارەکانى زیندەوەرە وردەکان.
دۆزەرەوەی پێکوتە و پەرەپێدانى دەرمان.
مامۆستاى ئەکادیمى و وانەبێژ دواى تەواوکردنى خوێندنى باڵا.
کارکردن لە بوارى تەکنەلۆژیای زیندەیى.
پسپۆڕى شیکاریی نەخۆشییەكان.
توێژینەوەکان کە پەیوەندى بە ناڕێکى بەرگرى لەش هەیە.
تەکنۆلۆژیای خواردن.
تەکنەلۆژیای نانۆ.
کیمیایى پزیشکى، کە پەیوەندییان بە هۆکارەکانی دژى زیندەوەرە وردەکان هەیە.
کوالێتى کۆنتڕۆڵ لە بوارى ئاو، خواردن، دەرمان و ماددە تاقیگەییەکان.

مایكڕۆبایۆلۆجی پزیشكی زانستێكه‌ له‌ زینده‌وه‌ره‌ ورده‌كان ده‌كۆڵێته‌وه‌؛ وه‌ك به‌كتریا، ڤایرۆس و كه‌ڕوه‌كان، كه‌ ڕۆڵییان‌ له‌ بڵاوبونەوەی نه‌خۆشییه‌كانی مرۆڤ هه‌یه. گرنگی مایكڕۆبایۆلۆجی پزیشكی له‌وه‌دایه‌،‌ كه‌ لە بابه‌ته‌كانی وه‌ك بایۆلۆجی گه‌ردی و خانه‌زانی، نه‌خۆشیزانی و هۆكاره‌كانی نه‌خۆشی، په‌تازانی و چاره‌سه‌ری نه‌خۆشییەكان دەکۆڵێتەوە. بەشی مایكڕۆبایۆلۆجی پزیشكی ئه‌زمونی زۆری‌ له‌بواری وانه‌وتنه‌وه‌، توێژینه‌وەی زانستی‌ و ده‌ستنیشانكردنی نه‌خۆشییه‌كان له‌هه‌ر سێ لقەكەی هەیە، كه‌ بریتین له‌ به‌كتریۆلۆجی، ڤایرۆسزانی و كه‌ڕوزانی.

ئەم بەشە گشت ڕێنماییە زانستیەکان بۆ قوتابیان جێبەجێ دەكات، وەك ئەنجامدانى توێژینەوەى زانستى نوێ و بەپێز. هەروەها ڕاوێژپێکردنیانى لە زانستى زیندەوەرە وردەکان و بەرگریزانى، کە پەیوەندییان بە نەخۆشیەکانى مرۆڤ هەیە. ئەم بەشە هەوڵ دەدات بۆ ئامادەکردنى کادیرى پڕۆفێشناڵ و چالاک لە بوارى مایکرۆبایۆلۆجى(Microbiology) و بوارى پزیشکى، لەهەمانكاتدا سەرپەرشتی تاقیگەکان لە بوارى مایکرۆبایۆلۆجى و، ئەنجامدانى جۆرەها تاقیکردنەوە دەكات بۆ دەستنیشانکردنى نە خۆشیەکان، هەروەها قوتابیان دەتوانن هۆشیاری بەرنامەکانى خۆپارێزى بڵاوبكەنەوە و، بەشداری لە کەمپین و هەڵمەتەكانی کوتان بكەن، لە کاتێکدا كە مەترسییەکى زۆر لەسەر مرۆڤایەتى دروست دەكەن.

نەخۆشى و پەتا بڵاوەکان بارێکى گرانیان لەسەر جیهان دروستکردوە، کە بەهۆیانەوە بەملێۆنان کەس دوچارى نەخۆشییە ڤایرۆسییەکان بوون و ژمارەیەکى زۆریان بەهۆى ئەو پەتایانەوە کۆچى دوایى دەکەن، لەوانەش پەتاى (سکچوون، سیل، ئایدز، مەلاریا) بەم دوایانەش پەتاى کۆڤید-١٩ ناسراو بەکۆرۆنا, کە تا ئێستا ژمارەیەکى زۆر لەسەرانسەرى جیهان بەهۆى دوچاربوون بەو ڤایرۆسە گیانیان لەدەستداوە، لەگەڵ ئەو گۆڕانکاریانەى لە ژینگە ڕویداوە، ئەو ڤایرۆس و پەتایانەش گۆڕانکارى زۆریان تیادا ڕوداوە، هەربۆیە مانەوەى ئەو پەتایانە و دەرکەوتنى پەتاى نوێ بۆتە گرفتێکى گەورە لەبەردەم مرۆڤایەتى. لەبەر ڕۆشنایى ئەو ڕاستیانەى سەروەدا، دیدگە و تێڕوانینى بەشى مایكڕۆبایۆلۆجی پزیشكی، کە لەبوارى چاودێرى تەندروستى و پزیشکی و زانستى و توێژینەوەدا خاوەنى داهێنان و دەسکەوتى زۆر گەورەیە، کارى بەردەوام دەکات بۆ پەرەپێدانى زیاتر لە بوارەکانى توێژینەوە و پێشخستنى پێکوتە و ئامراز و هۆکارەکانى ڕووبەڕووبونەوەى ڤایرۆس و پەتا جۆراو جۆرەکان.